Fibabanka iştiraki cOmmited ile Pavo ve Sipay, yüksek yolcu trafiğine sahip İstanbul’da hizmet veren taksilerde karbon nötr yolculuk dönemini başlatmak için güçlerini birleştirdi. Bu ilham verici projeyi, cOmmited Yönetim Kurulu Üyesi ve Fibabanka Yatırımlar Direktörü Canefe Tatlısu okuyucularımız için anlattı.

İstanbul’un yoğun trafiği artık sadece ulaşım değil, sürdürülebilirlik açısından da dönüşüm geçiriyor. Fibabanka’nın yüzde 100 iştiraki olan cOmmited Danışmanlık A.Ş., alanında öncü şirketler Pavo ve Sipay ile güçlerini birleştirerek İstanbul’daki taksilerde karbon nötr yolculuk dönemini başlattı. Bu kapsamda, taksi yolculukları sırasında oluşan karbon emisyonları gerçek zamanlı olarak ölçülüyor ve yolculuk sonunda kullanıcıya “emisyon dengeleme” seçeneği sunuluyor. Yolcular dilerse birkaç saniye içinde karbon ayak izlerini dengeleyerek çevresel sorumluluklarını yerine getirebiliyor.

Hem teknoloji hem de sürdürülebilirlik açısından örnek teşkil eden bu yenilikçi proje, şehir içi ulaşımda çevreci dönüşümün mümkün olduğunu ortaya koyuyor. Biz de bu dönüşümün arka planını ve hedeflerini, projenin mimarlarından biri olan cOmmited Yönetim Kurulu Üyesi ve Fibabanka Yatırımlar Direktörü Canefe Tatlısu ile konuştuk.

1. İstanbul’daki karbon nötr yolculuk projesi nasıl doğdu? Bu fikrin arkasındaki temel motivasyon nedir?

İstanbul’un günlük milyonlarca yolculuğa ev sahipliği yapan dinamik ulaşım yapısı, aynı zamanda ciddi bir karbon salımı anlamına geliyor. Bu proje fikri, tam da bu noktada doğdu: Günlük yaşamın doğal bir parçası olan ulaşımı karbon nötr hale getirerek bireysel farkındalığı artırmak ve çevresel etkiyi azaltmak hedefiyle yola çıktık.

Yuvam Dünya Derneği’nin KONDA’ya yaptırdığı Türkiye iklim krizi algı araştırmasına göre, ülkemizde her 10 kişiden 9’u iklim krizine karşı bireysel sorumluluk alınması gerektiğine inanıyor. Bu sonuç, toplumun değişime hazır olduğunu gösteriyor. Biz de Fibabanka olarak iştirakimiz cOmmited ile birlikte bu değişimi kolaylaştıracak çözümler sunmayı görev bildik.

Teknolojiyi çevresel fayda ile buluşturduğumuz bu karbon nötr yolculuk projesiyle, sürdürülebilir yeşil ekonomi vizyonumuzu şehir yaşamına entegre ediyor; bireylerin kendi yolculuklarını dönüştürerek dünya ekonomisinin yönünü olumlu yönde değiştirmesine aracılık ediyoruz. Hedefimiz, çevresel etkiyi azaltırken kolektif bir farkındalıkla harekete geçmek.

2. commited.app’in sunduğu gerçek zamanlı emisyon ölçüm sistemi nasıl çalışıyor, kullanıcılar bu veriye nasıl ulaşıyor?

commited.app, taksi POS cihazından alınan kilometre (km) bazlı mesafe bilgilerini gerçek zamanlı olarak işler. Bu mesafe verisi, araç tipi ve yakıt türüne göre sınıflandırılır ve IPCC ile DEFRA gibi uluslararası kabul görmüş metodolojilere uygun şekilde karbon emisyonu (CO₂e, gram cinsinden) hesaplanır.

Yolculuk sonunda, kullanıcıya ait karbon salımı POS ekranında gösterilir. Aynı anda, sistem üzerinden Gold Standard onaylı projelerden emisyonu dengelemek üzere gerekli karbon kredileri tahsis edilir. API entegrasyonu sayesinde, her dengeleme işlemine karşılık gelen kişiye özel, seri numaralı dijital bir karbon dengeleme sertifikası otomatik olarak oluşturulur. Bu sertifika, POS fişi üzerindeki QR kodla erişilebilir hale getirilir ve kullanıcıya dijital olarak da iletilir.

3. Pavo ve Sipay ile gerçekleştirdiğiniz iş birliğinde hangi teknolojik entegrasyonlar öne çıktı?

Pavo’nun akıllı POS altyapısı ve Sipay’in ödeme teknolojileriyle entegre çalışan sistemimiz, sürdürülebilirlik verisini finansal işlemlerle birleştirme özelliği taşıyor. Bu sayede hem emisyon hesaplama hem de karbon dengeleme işlemleri, yolculuk esnasında kullanıcıyı yormadan, sadece birkaç saniyede tamamlanabiliyor. Bu entegrasyon, Türkiye’de bir ilk ve global ölçekte de örnek teşkil ediyor.

4. Karbon dengeleme süreci kullanıcılar için nasıl bir deneyim sunuyor? Uygulamaya gelen geri bildirimler neler?

Kullanıcılar açısından süreç oldukça akıcı. POS ekranında gördükleri karbon salım miktarını gönüllü olarak dengeleyebiliyorlar. Gelen geri bildirimler son derece pozitif; özellikle genç kullanıcılar bu özelliği bilinçli bir tercih olarak kullanıyor. Bazı yolcular için bu deneyim, sürdürülebilirlik kavramıyla ilk tanışma noktası bile olabiliyor, bu da bizim için çok değerli.

5. Bu projeyi İstanbul dışındaki şehirlere de yaygınlaştırmayı planlıyor musunuz?

Evet, öncelikli hedefimiz İstanbul’daki kullanıcı deneyimini analiz ederek elde ettiğimiz veriler doğrultusunda bu modeli diğer büyükşehirlerde de uygulamak. Uzun vadede ise bu çözümün, global ölçekte örnek alınan yenilikçi bir uygulama haline gelmesini hedefliyoruz.

6. Fibabanka ve cOmmited olarak sürdürülebilirliğe yönelik başka ne tür dijital projeleriniz var?

Fibabanka olarak, sürdürülebilirlik ilkemizi dijital çözümlerle destekliyoruz. cOmmited.app çatısı altında otellerden havayollarına, bireysel kullanıcılardan kurumsal firmalara kadar birçok alanda karbon dengeleme çözümleri sunuyoruz. Ayrıca, müşterilerimizin karbon ayak izini analiz edip raporlayabildikleri ve sertifika satın alabilecekleri entegre bir altyapı da geliştiriyoruz.

Eğitim alanında da sürdürülebilirlik bilincini yaygınlaştırmak amacıyla üniversitelerle iş birlikleri yürütüyoruz. Özyeğin Üniversitesi ile olan iş birliğimizde ise üniversite kampüsündeki çevresel etkilerin dijital olarak izlenip raporlanmasını sağlayan bir araç geliştirdik. Bu sayede, öğrenciler ve akademisyenler kampüs yaşamının karbon ayak izini ve su ayak izini takip edebiliyor. Her iki projeyle de dijital çözümlerle desteklenen sürdürülebilirlik uygulamalarını eğitim kurumlarına entegre ederek genç nesillerde çevresel farkındalık oluşturmayı hedefliyoruz.

7. İklim dostu ulaşım hakkında son olarak neler söylemek istersiniz?

İklim kriziyle mücadelede küçük ama sürekli adımların büyük etkileri var. Ulaşımı sadece bir noktadan diğerine gitmek olarak değil, aynı zamanda bir çevresel tercih olarak görmenin zamanı geldi. İklim değişikliğiyle mücadelede ulaşım sektörü kilit bir öneme sahip. Küresel sera gazı emisyonlarının yaklaşık %20’si ulaşımdan kaynaklanıyor. Bu oran, bireysel tercihlerimizin gezegen üzerindeki etkisini açıkça ortaya koyuyor.

Karbon nötr yolculuk, yalnızca bireysel farkındalıkla sınırlı kalmayan, aynı zamanda kolektif iklim eylemine katkı sağlayan bir yaklaşım sunuyor. Ulaşımı yalnızca bir yer değişikliği değil, çevresel bir tercih olarak görmek zorundayız. Bu projeyle, kullanıcılarımıza iklim dostu bir seçenek sunarak daha sürdürülebilir bir geleceğe birlikte ilerliyoruz.