Eskiden pazarlamanın 4P modeli (Ürün, Fiyat, Dağıtım, Tutundurma) her şeyi belirlerdi. Daha sonra müşteri odaklı yaklaşımla 4C modeli öne çıktı. Ancak, yeni sosyo-demografik profiller ve sürekli gelişen dijitalleşme nedeniyle stratejik ve operasyonel pazarlama süreçleri yeniden şekillendirilmek zorunda kalıyor. Artık turistler yalnızca bir otel odası ya da uçak bileti satın almıyor; onlar unutulmaz deneyimlerin ve farklı beklentilerin peşinde. Bu sebepler, artan talep ve değişen müşteri beklentileri karşısında, otellerin 4P modelinden 4E (Deneyim, Değişim, Erişim ve Evanjelizm) modeline geçiş yaparak deneyim odaklı bir pazarlama anlayışına yönelmesi gerekiyor. Yazımızda turizm pazarlamasında 4E kavramını ele aldık.

1. Experience (Deneyim) – Tatil Değil, Bir Hikaye

En unutulmaz tatilinizin hangisi olduğunu düşünün. Lüks bir otelde mi kaldınız, yoksa gittiğiniz yerde yerel insanlarla o yöreye özgü farklı birşey mi deneyimlediniz? İşte bu fark, 4E’nin ilk maddesi olan “Deneyim”i anlatıyor. Günümüz turistleri artık sadece güzel bir odada konaklamayı değil, o yerin ruhunu hissetmeyi istiyor. İşletmeler de bu beklentiye cevap vermeli! Artık oteller yalnızca konfor sunmuyor; yoga kampları, gastronomi turları ve kültürel etkinliklerle benzersiz deneyimler yaratıyor. Turizmde fark yaratmak istiyorsanız, misafirlerinize bir hikaye sunmalısınız.

2. Exchange (Değişim) – Fiyat Değil, Anlam!

Eskiden fiyat, turizmde en belirleyici faktörlerden biriydi. Ancak günümüzde müşteriler yalnızca ucuz olanı değil, verdiği paranın karşılığında gerçek bir değer almayı önemsiyor. Örneğin, sürdürülebilir bir otel çevreye duyarlı turistler için bu büyük bir artıdır. Ya da bir tatil köyü, sosyal sorumluluk projelerine katkı sağlıyorsa, tatilciler bunu tercih edebilir. Turizm işletmelerinin artık sadece fiyat değil, sundukları anlam ve değeri de vurgulaması gerekiyor.

3. Everyplace (Her Yerde Erişim) – Tatil Daha Rezervasyon Yapmadan Başlıyor

Artık turizmde her şey dijital! Bir tatil planlamadan önce YouTube videoları izleniyor, Instagram’da keşifler yapılıyor, Tripadvisor yorumları okunuyor. Yani turistlerin tatili, daha bavulları bile hazırlamadan başlıyor. İşte bu yüzden “Erişim” çok önemli. Turizm işletmeleri, sosyal medya, artırılmış gerçeklik ve mobil uygulamalar gibi kanalları kullanarak, turistlere her an ulaşabilmeli. Bir otel ya da tur şirketi dijital dünyada ne kadar görünürse, o kadar kazançlı çıkabilir.

4. Evangelism (Evanjelizm) – Mutlu Müşteri En İyi Reklamdır

Günümüzde bir tatilci mutlu olduğunda, bu anları genellikle başkalarıyla paylaşmak istiyor. İşte turizmde yeni pazarlamanın gücü burada: mutlu müşteriler markanızın en güçlü elçileri haline geliyor. Eski sistemde müşteri memnuniyeti önemliydi, ancak şimdi sadık müşteriler yaratmak daha da kritik. Markalar, sadece müşteri kazanmakla kalmamalı, onları kendi doğal pazarlama güçleri haline getirmeli.

Kaynaklar:

Epuran vd. (2015). From 4P’s to 4 E’s–How to avoid the risk of unbalancing the marketing mix in today hotel businesses.

Krongyut vd. (2024). The Influences of 4E’s Marketing and Service Expectations of 3-Star Smart Hotels: A Focus on Northern Thailand.